Skuteczność działania organizmu odżywianego tłuszczami rybimi w walce z AZS

W oparciu o wyniki pierwszego polskiego badania o charakterze interwencji żywieniowej u pacjentów z atopowym zapaleniem skóry.
dr n. biol. Joanna Zielińska-Tomaszewska, dr n. biol. Barbara Bukowska

Atopowe zapalenie skóry (AZS) to zapalna, przewlekła i nawrotowa choroba skóry. Rozpoczyna się zwykle we wczesnym dzieciństwie. Cechuje się silnym świądem, typowym umiejscowieniem, charakterystyczną morfologią zmian, bardzo często współistnieje z innymi chorobami atopowymi, takimi jak alergiczny nieżyt nosa czy astma. Mimo licznych przeprowadzonych badań, mających na celu ustalenie etiologii choro by, nadal pozostaje ona niejasna. Objawy kliniczne atopowego zapalenia skóry różnią się w zależności od wieku chorego, najczęściej wyróżnia się trzy fazy choroby. Okres niemowlęctwa, kiedy pojawiają się pierwsze zmiany wypryskowe zazwyczaj na policzkach i owłosionej skórze głowy. Drapanie się, które zwykle rozpoczyna się kilka tygodni później, prowadzi do powstawania nadżerek pokrytych strupami. Drugi okres w dzieciństwie, wtedy zmiany zajmują okolice zgięć stawowych, karku i grzbietowych powierzchni kończyn. Trzeci okres AZS pojawia się w trakcie dojrzewania i dorosłości, wtedy obszary lichenifikacji zajmują okolice zgięć stawowych, a także głowy i szyi. Obecny w każdej fazie choroby świąd utrzymuje się w ciągu dnia i nasila w nocy, powodując bezsenność i istotne upośledzenie jakości życia chorych.

Atopowe zapalenie skóry występuje, w zależności od regionu świata, u 5–20% populacji. Częstość występowania AZS w populacji dziecięcej szacuje się na ok. 10%. Odsetek chorych dorosłych uzyskany w metaanalizie międzynarodowej (USA, Kanada, Europa, Japonia) wynosi 2,1-4,9%, przy czym niektóre doniesienia podają, że już 7% dorosłych Amerykanów choruje na AZS. Niewątpliwie choroba ta jest istotnym problemem zdrowia publicznego.

Obecnie stosowane metody leczenia nie dają zadawalających efektów, ponadto obarczone są uciążliwymi dla pacjenta działaniami niepożądanymi. W związku z tym zarówno pacjenci, jak i lekarze, poszukują nowych metod, zwiększających skuteczność dotychczas stosowanych terapii.

Aktualnie duże nadzieje pokłada się w fizjologicznych tłuszczach budulcowych, takich jak wyższe wielonienasycone kwasy tłuszczowe (WWKT) EPA i DHA grupy omega-3, tłuszcze złożone (alkiloglicerole, skwalen) oraz wita miny A i D3. Pełną kompozycję wymienionych tłuszczów i jedyną dostępną obecnie na rynku zawiera żywność specjalnego przeznaczenia medycznego BioMarine®Medical Immuno & Neuro Lipids. Produkt jest kompozycją 3 rodzajów pełnowartościowych olejów rybich: oleju z wątroby rekinów głębinowych, oleju z mięśni sardynek, sardeli i tuńczyków oraz tranu z dorszy alaskańskich. Zaawansowana obróbka wykluczyła w oleju obecność białek, które mogą stanowić źródło alergenów rybich. Zapotrzebowanie organizmu na wyższe tłuszcze budulcowe dostarczane z BioMarine®Medical Immuno & Neuro Lipids zapisane jest w genach, a zadecydowana większość procesów, zachodzących w organizmie, ma charakter tłuszczozależny, m.in. procesy przeciwzapalne, odpornościowe i regeneracyjne. Dlatego też bez do starczania odpowiednich tłuszczów organizm nie będzie zdolny do uruchomienia powyższych mechanizmów. 12 lutego 2022 r. na 18. Międzynarodowej Akademii Dermatologii i Alergologii pod patronatem Polskiego Towarzystwa Dermatologicznego zaprezentowano wyniki pierwszego polskiego badania klinicznego o charakterze interwencji żywieniowej u pacjentów z AZS z wykorzystaniem produktu BioMarine®Medical Immuno & Neuro Lipids.

Zapotrzebowanie organizmu na wyższe tłuszcze budulcowe dostarczane z BioMarine®Medical Immuno & Neuro Lipids zapisane jest w genach, a zadecydowana większość procesów, zachodzących w organizmie, ma charakter tłuszczozależny, m.in. procesy przeciwzapalne, odpornościowe i regeneracyjne.

 

Badaniem objęto 44 pacjentów z atopowym zapaleniem skóry o średnim (SCORAD 25-50) oraz cięż kim przebiegu (SCORAD>50) w wieku powyżej 12 lat, których leczono bez znaczącej poprawy od minimum 6 miesięcy. Nasilenie zmian skórnych oceniano przy użyciu skali SCORAD, oceniano też nasilenie świądu oraz zaburzenia snu przy użyciu analogowej skali VAS.

Przeprowadzone badania wykazały kliniczną poprawę stanu skóry u większości pacjentów z AZS, którzy stosowali oleje rybie. SCORAD w trakcie 12 tygodni stosowania produktu obniżył się z 44,9 punktów do 29,4 punktów, czyli o 34%.  Po odstawieniu produktu efekt utrzymywał się przez kolejne 4 tygodnie, dając spadek w skali SCORAD o kolejne 11%.  W sumie osiągnięto 45% poprawę objawów AZS ponad standardowe leczenie.

Obszar zajęty zmianami w trakcie stosowania produktu obniżył się o 24%.  Co więcej, efekt utrzymywał się przez kolejne 4 tygodnie bez stosowania produktu, dając dalsze pomniejszanie obszaru zajętego zmianami o kolejne 17%. Natężenie zmian w trakcie 12 tygodni podawania żywności medycznej BioMarine®Medical Immuno & Neuro Lipids zmalało o 40%. Przez kolejne 4 tygodnie obserwacji efekt ten utrzymywał się, dając dalszy spadek nasilenia zmian o kolejne 5% (rysunek 1).

 

 

Wśród obserwowanych objawów zgłaszanych przez pacjentów na szczególną uwagę zasługuje otrzymany w zaledwie 12 tygodni spadek liczby nadżerek aż o 68% oraz zmniejszenie nasilenia świądu o 24%, a także poprawa jakości snu o 45%.  Każdy efekt uzyskany po 12 tygodniach stosowania BioMarine®Medical Immuno & Neuro Lipids utrzymywał się lub wzmacniał przez kolejne 4 tygodnie (88%, 33%, 59%, odpowiednio rysunek 2).

 

 

Ciekawą obserwacją jest fakt, że osoby w wieku po niżej 18 lat uzyskiwały znacznie lepszy efekt niż osoby starsze (rysunek 3). Produkt był dobrze tolerowany przez wszystkich badanych pacjentów. Podsumowanie: Powyższe badanie jest pionierskie, jeśli chodzi o zastosowanie żywności medycznej, dostarczającej genetycznie i fizjologicznie niezbędnych tłuszczów budulcowych u pacjentów walczących z AZS. Dostarczenie powyższych tłuszczów sprawiło, że organizm zyskał prawidłowy budulec do uruchomienia tłuszczozależnych procesów obronnych i regeneracyjnych. To właśnie tym należy tłumaczyć poprawę stanu klinicznego pacjentów. Mechanizmy przeciwzapalne i regeneracyjne zaczęły działać ze swym pełnym potencjałem, o czym świadczy poprawa stanu skóry i zniwelowanie objawów zgłaszanych przez pacjentów. Efektów tych nie udało się osiągnąć wcześniej, podczas stosowania samej terapii lekowej.

Ciekawą obserwacją było to, że lepsze efekty interwencji żywieniowej uzyskano w młodszej grupie pacjentów. Należy to tłumaczyć lepszymi zdolnościami regeneracyjnymi organizmu. W starszej grupie wiekowej zarówno sama choroba, jak i wyniszczenie organizmu oraz wieloletnie, obarczone działaniami niepożądanymi a także niewystarczająco skuteczne leczenie sprawiły, że przywrócenie pełnego potencjału genetyczno-fizjologicznych mechanizmów nie było już możliwe do uruchomienia na tak wysokim poziomie jak w młodszej grupie (rysunek 3).

 

 

Dołączenie żywienia do standardowej terapii leczniczej jest zatem niezbędnym elementem postępowania u pacjentów z AZS. Tylko organizm odpowiednio odżywiony substancjami niezbędnymi genetycznie i fizjologicznie jest w stanie w pełni uruchomić wszystkie tłuszczozależne procesy obronno – regeneracyjne. Nie da się ich zastąpić żadnymi innymi metodami.