Atopowe zapalenie skóry to choroba, której przyczyna nie jest do końca wyjaśniona. Cały czas podkreśla się rolę genów, dysfunkcji układu odpornościowego, czynników środowiskowych, zaburzeń mikrobiomu skóry i jelit oraz obniżenie stężenia białek, które działają przeciwdrobnoustrojowo.
U osób chorych na AZS doszukuje się niekorzystnego działania bakterii – Staphylococcus aureus, czyli gronkowca złocistego. Bakteria ta występuje u 70% pacjentów z zaostrzeniami. U osób chorujących na AZS lecz bez zaostrzeń rozpowszechnienie kolonizacji wynosiło 39% natomiast 62% pacjentów z AZS jest również nosicielami gronkowca złocistego w jamie nosowej.
Obecność gronkowca złocistego na skórze atopowej predysponuje do zaostrzeń i ich cięższego przebiegu, poprzez inicjowanie stanu zapalnego ze względu na wzrost stężenia związków prozapalnych oraz negatywny wpływ na barierę naskórkową. Kolonizacja spowodowana jest obniżeniem wydolności mechanizmów zapobiegającym infekcjom skóry oraz defektem bariery naskórkowej powiązanej ze zmianą pH skóry w stronę zasadowego (zdrowa skóra ma pH ok 5.5, jest to odczyn lekko kwaśny).
Jedną z metod leczenia zakażeń skóry spowodowanych gronkowcem jest stosowanie antybiotyków, zarówno miejscowych jak i doustnych. Niestety dzisiaj, długotrwałe i wszechobecne stosowanie antybiotyków doprowadziło do powstania oporności bakterii. Największy problem sprawia leczenie zakażeń wywołanych szczepem MRSA czyli gronkowcem opornym na metycylinę, który nie reaguje na wiele popularnych antybiotyków i jest najczęściej odpowiedzialny za zakażenia wewnątrzszpitalne. Odpowiedzią na ten problem może być stosowanie kąpieli podchlorynowych z zastosowaniem wyrobu medycznego Atopigo. Kąpiele podchlorynowe wykazały działanie przeciwdrobnoustrojowe, nie zmniejszają nawilżenia skóry oraz nie uszkadzają bariery hydrolipidowej. Badania wykazały, że podchloryn jest skuteczny przeciw gronkowcowi złocistemu, również przeciwko szczepowi MRSA. Dodatkowo stosowanie kąpieli podchlorynowych dwa razy w tygodniu zmniejsza ilość stosowanych miejscowych glikokortykosteroidów oraz antybiotyków. Działanie podchlorynu sodu opiera się na uwolnieniu dwóch różnych związków chloru, dokładnie HOCl oraz jonu pochlorynowego OCl–.
Bezpieczeństwo stosowania podchlorynu jako związku antyseptycznego zostało potwierdzone już w osiemnastym wieku. Wykorzystywany jest do odkażania ran, poparzeń, uszkodzeń naskórka a także do przepłukiwania kanałów zębowych. Jednakże mowa tu o produktach, których kontrola jest rygorystyczna. Stosowanie środków czystości czy wybielaczy do tkanin w celu przygotowania kąpieli podchlorynowych wiąże się z dużym ryzykiem wystąpienia działań niepożądanych, takich jak oparzenia, alergie, reakcje ze strony układu oddechowego. Środki te zawierają kompozycje zapachowe, małe ilości zasad jako stabilizatory oraz silne substancje powierzchniowo czynne czyli detergenty. Nie poleca się także stosowania płynów do czyszczenia kanałów zębowych, ponieważ złe przeliczenie stężeń skutkuje przygotowaniem kąpieli o właściwościach drażniących lub braku efektywnego działania podchlorynu.
Atopigo jest wyrobem medycznym. Wyrób medyczny musi być zarejestrowany i dopuszczony do obrotu przez Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych. Urząd ten, akceptując wprowadzenie na rynek wyrobu medycznego, potwierdza jego wysoką jakość, zagwarantowaną przez producenta. Wyrób medyczny nie zmienia funkcjonowania narządów na poziomie komórkowym czy biochemicznym, ponieważ takie działanie mają jedynie leki, jednakże wyrób łagodzi przebieg choroby lub działa profilaktycznie i może być stosowany wraz z lekami, na przykład donosową maścią z mupirocyną, często przepisywaną w celu eradykacji gronkowca i zmniejszenia zaostrzenia. Atopigo zawiera w swoim składzie jedynie podchloryn sodu w wymaganej ilości oraz wodę oczyszczoną, aby przygotować kąpiel o odpowiednim stężeniu.
Opakowanie jednostkowe Atopigo to butelka z tworzywa sztucznego zawierająca 100g płynu. Dodatkowo zabezpieczona jest specjalną nakrętką przed otwarciem przez dzieci. Każde opakowanie zawiera miarkę, która potrzebna jest do odmierzenia konkretnej ilości płynu. Wyrób można stosować niezależnie od wieku, od 3 miesiąca życia. Należy pilnować jednak odpowiednich proporcji wyrobu i wody, gdyż zbyt duże rozcieńczenie spowoduje, że wyrób będzie nieskuteczny, natomiast zbyt małe może skutkować działaniem drażniącym na skórę. Prawidłowe przygotowanie kąpieli w wannie rozpoczyna się od odmierzenia dokładnie 100 litrów wody a następnie ostrożnego wlania całej butelki. Należy stosować rękawiczki ochronne ze względu na możliwość oparzenia skóry.
Jeśli chcemy zastosować wyrób do kąpieli w wanience, należy odmierzyć 5 ml wyrobu dołączoną miarką na każde dokładne 5 litrów wody a następnie rozprowadzić płyn w wodzie zabezpieczając dłonie rękawiczkami ochronnymi. Bardzo ważna jest temperatura wody, która nie powinna przekraczać 37 stopni. Gorąca woda może spowodować uwolnienie się gazowego chloru. Dodatkowo wysoka temperatura działa negatywnie na skórę atopową powodując jej przesuszenie. Nie należy także dodawać żadnych innych produktów do kąpieli, ponieważ mogą one reagować z podchlorynem. Kąpiel powinna trwać 10 minut – jest to rekomendowany czas kontaktu z podchlorynem. Kolejnym krokiem jest dokładne opłukanie ciała letnią wodą oraz osuszenie ręcznikiem bez pocierania. Na wilgotną skórę można zaaplikować przepisane leki oraz emolient. Dzięki temu leki penetrują głębiej, a substancje powlekające zawarte w emoliencie zatrzymują wodę w naskórku. Kąpiele z wyrobem Atopigo zalecane są 2-3 w tygodniu lub częściej, po konsultacji z lekarzem.
Regularne kąpiele zdecydowanie lepiej wpływają na redukcję zaostrzeń niż te wykonywane rzadko. Atopigo jest jedynym preparatem na świecie o tak prostym, a zarazem skutecznym składzie. Pozwala na szybkie przygotowanie kąpieli podchlorynowej i jest przeznaczony jedynie do wykorzystania go w tym celu.
Bibliografia
Maarouf M, Shi VY. Bleach for Atopic Dermatitis. Dermatitis. 2018 May/ Jun;29(3):120-126.
Park HY, Kim CR, Huh IS, et al. Staphylococcus aureus colonization in acute and chronic skin lesions of patients with atopic dermatitis. Ann Dermatol 2013;25(4):410Y416
Chopra R, Vakharia PP, Sacotte R, Silverberg JI. Efficacy of bleach baths in reducing severity of atopic dermatitis: A systematic review and meta- analysis. Ann Allergy Asthma Immunol. 2017 Nov;119(5):435-440.
Barnes TM, Greive KA. Use of bleach baths for the treatment of infected atopic eczema. Australas J Dermatol. 2013 Nov;54(4):251-8.
Kim J, Kim BE, Ahn K, Leung DYM. Interactions Between Atopic Dermatitis and Staphylococcus aureus Infection: Clinical Implications. Allergy Asthma Immunol Res. 2019 Sep;11(5):593-603.
Huang JT, Abrams M, Tlougan B, Rademaker A, Paller AS. Treatment of Staphylococcus aureus colonization in atopic dermatitis decreases disease severity. Pediatrics. 2009 May;123(5):e808-14.
Cardona ID, Kempe EE, Lary C, Ginder JH, Jain N. Frequent Versus Infrequent Bathing in Pediatric Atopic Dermatitis: A Randomized Clinical Trial. J Allergy Clin Immunol Pract. 2020 Mar;8(3):1014-1021.